Thermografie, een techniek die warmtebeelden of infraroodbeelden vastlegt, is een krachtig hulpmiddel om thermische tekortkomingen in gebouwen en andere onzichtbare fenomenen bloot te leggen. Deze technologie meet de elektromagnetische straling die objecten uitzenden, waarvan de intensiteit en golflengte primair afhangen van hun temperatuur. Hierdoor wordt de thermische toestand van een object in beeld gebracht.
Een thermografische camera is zeer geschikt voor het controleren van de isolatie en het opsporen van koudebruggen. Bij koud weer en een verwarmd huis zal een koudebrug, een plek met onvoldoende isolatie, significant warmer lijken dan de rest van de muur, omdat hier veel warmte ontsnapt. Omgekeerd kun je aan de binnenzijde van de woning koude plekken waarnemen. Dit biedt een duidelijk inzicht in de kwaliteit van de isolatie en de plaatsing ervan. Een klassiek voorbeeld van een koudebrug in oudere huizen is een steunbalk die de spouwmuur onderbreekt. Ook overgangen van muur naar plafond of van binnenmuur naar buitenmuur vertonen vaak dit soort verschijnselen. Hieronder een thermografische opname van een raam waarbij de spouw tussen de glasbladen het isolerende edelgas lekt.
Naast isolatie kan thermografie ook de luchtdichtheid van een woning in kaart brengen. Dit gebeurt vaak in combinatie met een luchtdichtheidstest. Door de woning onder lichte onderdruk te plaatsen – de ventilator zuigt lucht naar buiten – zal koude buitenlucht via kieren en spleten naar binnen stromen. Deze luchtstromen worden door de thermografische camera als koude, onregelmatige 'tongen' weergegeven, wat een visuele weergave geeft van de plekken met luchtlekken. Een typisch voorbeeld hiervan is een lek tussen een raam en het kozijn.
Thermografie is niet alleen nuttig voor gebouwinspecties, maar kent ook diverse andere toepassingen. Zo kan het bijvoorbeeld helpen bij het opsporen van lekkages in leidingen, vochtintredes en condensatieproblemen. Ook de waterdichtheid van daken en de aanwezigheid van opstijgend vocht en ventilatieproblemen kunnen met deze techniek worden gecontroleerd.
Bij de oplevering van nieuwe of gerenoveerde gebouwen maakt thermografie een kwalitatieve beoordeling van de isolatie van gevels, vloeren en daken mogelijk, en spoort het mogelijke luchtlekken op. Bij klachten over tocht of temperatuur is het een krachtig middel om de oorzaak te achterhalen. Met een relatief kleine investering kan men vaststellen of bepaalde renovaties zinvol zijn, nog voordat de energiefactuur te hoog oploopt.
De contactloze meetmethode van thermografie maakt een snelle en efficiënte controle van oppervlaktetemperaturen mogelijk. Dit is uitermate geschikt voor klimaatplafonds, verwarmingselementen en vloerverwarming. Het is nuttig tijdens zowel de productontwikkeling, projectvoorbereiding als bij de oplevering. Ook bij bestaande installaties kan het ingezet worden voor troubleshooting.
In de industrie biedt thermografie de mogelijkheid om temperaturen te meten die met conventionele contactthermometers niet te bepalen zijn, zoals bij roterende elementen of onderdelen onder spanning. Het is een ideaal middel voor preventief onderhoud omdat het mogelijke storingen vroegtijdig kan opsporen, vaak terwijl de installaties nog in bedrijf zijn. Industriële toepassingen zijn onder meer de monitoring van:
Voor een goede thermografische meting is een temperatuurverschil van minimaal 10°C tussen binnen en buiten vereist. Hoewel dit in de winter vanzelfsprekend is, is het zelfs in de zomer, vooral 's ochtends vroeg, vaak haalbaar. Een belangrijk punt om te onthouden is dat thermografie niet door muren heen kan kijken. Het meet de oppervlaktetemperatuur en kan zo de effecten van wat erachter ligt, zichtbaar maken. Een gebouw kan met deze techniek in zeer korte tijd gescand en beoordeeld worden.
De effectiviteit van een thermografisch onderzoek hangt af van drie cruciale factoren:
Om de kwaliteit te waarborgen, wordt vaak verwezen naar normen zoals NBN EN 13187:1999, die de richtlijnen voor het opsporen van thermische onregelmatigheden beschrijft. Een professioneel thermografisch rapport dient de essentiële elementen van deze norm te bevatten.
Een thermografisch onderzoek is een zinvolle investering om te zorgen dat een gebouw met zorg gebouwd wordt. Het is verstandig om niet te wachten totdat een probleem met het blote oog zichtbaar wordt, maar proactief te handelen. Met een klantgerichte aanpak, waarbij de resultaten persoonlijk worden toegelicht, wordt thermografie een waardevolle meerwaarde voor de gebouweigenaar.
