Vanaf 2026 verplicht: een gebouwbeheersysteem (BACS) in grote niet-residentiële gebouwen

Op 31 december 2025 treedt in Vlaanderen en Wallonië een nieuwe wetgeving in werking rond BACS (Building Automation & Control Systems). Deze wetgeving is in Brussel reeds van kracht sinds 1 januari 2025. Deze gebouwbeheerssystemen zorgen voor een efficiënter energiebeheer in gebouwen via automatisatie en monitoring. De maatregel maakt deel uit van de bredere Europese en Vlaamse klimaatdoelstellingen en zal een grote impact hebben op eigenaars en beheerders van grotere niet-residentiële gebouwen.

Wat houdt de wetgeving in?

De nieuwe BACS-regelgeving geldt enkel voor niet-residentiële gebouwen. Dat zijn dezelfde gebouwen die ook onder de EPC NR-plicht vallen. Woongebouwen, magazijnen en fabrieken vallen dus buiten deze verplichting. Voor gemengde gebouwen (bijvoorbeeld retail met appartementen erboven) gebeurt een beoordeling per geval.

Daarnaast geldt de verplichting enkel voor gebouwen die beschikken over een verwarmings-, airconditioning-, ventilatie- of gecombineerd systeem met een nominaal vermogen van meer dan 290 kW.

• De drempel van 290 kW kan apart overschreden worden voor verwarming en koeling.
• Het gaat hierbij om het thermisch of koelvermogen, niet om het elektrisch vermogen.
• Enkel hydraulisch of koeltechnisch gekoppelde installaties tellen mee. Kleine, losstaande toestellen (zoals een elektrische kachel in één kantoor) worden dus niet meegeteld.

Wat moet een BACS kunnen?

Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) heeft zeven functies vastgelegd waaraan een BACS moet voldoen:

1. Energiegebruik monitoren en registreren
2. Communicatie tussen systemen en gebruikers mogelijk maken
3. Energieverbruik analyseren en bijsturen indien nodig
4. De energie-efficiëntie van technische installaties bewaken en optimaliseren
5. Hernieuwbare energie en energieopslag integreren
6. De binnenmilieukwaliteit van het gebouw monitoren
7. Vanaf 2028 ook verlichting beheren

Een gebouwbeheersysteem is dus veel meer dan een klassieke thermostaatregeling: het gaat om een slim platform dat comfort en energie-efficiëntie combineert.

Toekomstige uitbreiding van de verplichting

De wetgeving voorziet dat de drempel van 290 kW wordt verlaagd naar 70 kW, ten laatste in 2029. Hierdoor zullen aanzienlijk meer gebouwen onder de verplichting vallen, zoals middelgrote kantoorgebouwen, scholen en zorginstellingen.

Waarom nu al actie ondernemen?

• Voorbereiding: Het implementeren van een BACS vraagt tijd en investering. Vroeg starten geeft ruimte om offertes te vergelijken en gefaseerd te werken.
• Kostenbesparing: Een goed ingesteld BACS kan het energieverbruik met 10 tot 20% verminderen, wat de terugverdientijd aanzienlijk verkort.
• Toekomstbestendig: Door nu al te investeren, ben je klaar voor de uitbreiding in 2029 en vermijd je dubbele kosten.

Vanaf 2026 wordt een gebouwbeheersysteem geen luxe meer, maar een wettelijke verplichting voor grote niet-residentiële gebouwen. Door nu al in te spelen op deze verandering, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan de regelgeving, maar ook hun energiekosten drukken en bijdragen aan een duurzamer Vlaanderen.