Borstweringen zijn cruciaal voor veiligheid in gebouwen. Ontdek hier de normen, minimale hoogtes, materialen en ontwerprichtlijnen.
Wat is een borstwering?
Een borstwering is een opstaande constructie die voorkomt dat personen kunnen vallen uit ramen, balkons, trappen of verdiepingen. Volgens NBN B 03-004 (herzien 2017) zijn borstweringen verplicht zodra de valhoogte ≥ 1 meter is en de afstand tot de opening kleiner dan 2 meter bedraagt (zie schema p.1 van de fiche).
Minimale hoogtes en afmetingen
De minimale beschermingshoogte van borstweringen is afhankelijk van de situatie:
- Normale stilstanzone (NSZ): wanneer iemand rechtstaat zonder gevaarlijke houding.
- Precaire stilstanzone (PSZ): wanneer men dicht bij de rand kan staan of leunen.
Volgens de tabel op pagina 1:
- Dunne borstweringen (≤ 200 mm): minimaal 1.000 mm hoog.
- Dikke borstweringen (200 – 400 mm): minimaal 900 mm hoog.
- Borstweringen vanaf 12 m valhoogte: minimaal 1.200 mm hoog.
- Trapleuningen: minimaal 900 mm hoog.
Openingen en uitkragingen
Op pagina 2 worden de regels voor openingen tussen elementen uitgewerkt:
- Verticale openingen: max. 110 mm.
- Horizontale openingen: max. 180 mm (beperkt per hoogtezone).
- Andere openingen: max. 110 mm.
- Bij trappen: dezelfde beperkingen, zodat kinderen er niet doorheen kunnen glippen.
Voor uitkragende borstweringen (overstekend boven de vloerplaat) gelden bijkomende voorwaarden op de afmetingen en de hoek van uitkraging.
Glazen borstweringen
Glazen borstweringen zijn populair in moderne architectuur. Volgens de fiche (pagina 3):
- Gelaagd veiligheidsglas is verplicht.
- Randen moeten geslepen en gematteerd zijn.
- Gehard glas moet beschermd zijn tegen schokken, tenzij er een drukproefattest beschikbaar is.
- Bevestiging kan via sponning, puntbevestiging of inklemming.
- Bij samengestelde glazen borstweringen moet een voeg van 5–12 mm worden voorzien.
Buitenschrijnwerk en borstweringen
Volgens NBN B 25-002-1 (2009) (pagina 4):
- Bij ramen geldt een beschermingshoogte ≥ 90 cm.
- Indien de hoogte van het raamkader lager is, moet een extra borstwering geplaatst worden.
- Vanaf een valhoogte ≥ 12 m is een hoogte van 1.100–1.200 mm verplicht.
Praktische voorbeelden
- Appartement met terras op de 5e verdieping (≥ 15 m valhoogte): borstwering moet minimaal 1.200 mm hoog zijn.
- Kantoorruimte met open raam vanaf vloer op 2 m hoogte: verplichting tot borstwering ≥ 1.000 mm.
- Trap in schoolgebouw: leuninghoogte minimaal 900 mm, openingen max. 110 mm.
- Moderne loft met glazen balustrade: verplicht gebruik van gelaagd veiligheidsglas en correcte inklemming.
Conclusie
Borstweringen zijn geen detail maar een essentieel veiligheidselement in elk gebouw. Architecten en aannemers moeten rekening houden met:
- Minimale hoogtes volgens norm,
- Beperkingen op openingen en uitkragingen,
- Specifieke eisen voor glas,
- en afstemming met buitenschrijnwerk.
Egeon ingenieurs begeleidt architecten en bouwheren in het toepassen van deze normen, zodat elk project voldoet aan de regelgeving én maximale veiligheid biedt.
